Küresel endişeler inşaat malzemeleri ihracatını baskılıyor

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin (Türkiye İMSAD) hazırladığı Dış Ticaret Endeksi’nin temmuz ayı sonuçlarını açıkladı. Bu dönemde küresel ölçekte resesyon endişeleri ile düşen emtia ve metal fiyatları, ihracat fiyatlarına yansımaya başladı. Temmuz ayında birim fiyatlar artarken ihracat miktarlarında düşüş yaşandı. İnşaat malzemeleri sanayinde 2,48 milyar dolarla değer olarak bu yılın en düşük ikinci aylık ihracatı gerçekleşti. Türkiye’nin sanayi ürünleri ihracatı da 13,63 milyar dolarla ocak ayı sonrası en düşük değere geriledi.

İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İMSAD tarafından hazırlanan İnşaat Malzemeleri Sanayi Dış Ticaret Endeksi’ne göre temmuz ayında, inşaat malzemeleri sanayi ihracat performansı yavaşladı. Temmuz ayında çalışma gün sayısındaki düşüşle birlikte esas etki yavaşlayan pazarlardan kaynaklandı. Küresel ölçekte resesyon endişeleri ile gerileyen emtia ve metal fiyatları da temmuz ayı ihracatında etkisini hissettirmeye başladı. 

2022 yılı temmuz ayında 2,48 milyar dolarla değer olarak bu yılın en düşük ikinci aylık ihracatı gerçekleşti. Buna rağmen ihracat miktar olarak geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 6,7 yükseldi. 2022 yılı temmuz ayında inşaat malzemeleri ihracatı miktar olarak geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 10,3 azalarak 4,53 milyon ton oldu.

İnşaat malzemeleri sanayi ortalama yıllık ihracat birim fiyatı temmuz ayında geçen yıla göre yüzde 19,6 artarak 0,55 dolar/kg seviyesine çıktı. 2021 yılı temmuz ayında ortalama ihracat fiyatları 0,46 dolar/kg olmuştu. 

Bu ayki ihracat performansına bağlı olarak inşaat malzemeleri yıllık (son 12 aylık) ihracatı temmuz ayında 34,64 milyar dolara ulaştı. Yıllık ihracat miktar olarak 63 milyon tona inerken ihracat birim fiyatı yıllık ortalama 0,55 dolar/kg oldu. 

İnşaat malzemeleri ihracatı yılın ilk yarısını tarihin en yüksek yıllık ihracat seviyesinde tamamladı ancak yılın ikinci yarısında pazarlarda savaşın etkileri, yüksek küresel enflasyon ve resesyon endişelerinin baskısı hissediliyor. Pazarlardaki yavaşlamanın ihracat üzerindeki yavaşlatıcı etkisini önümüzdeki aylarda daha güçlü şekilde göstermesi bekleniyor.

Temmuzda ithalat yine yüksek

Dış Ticaret Endeksi’ne göre ithalat geçen yılın temmuz ayına göre yüzde 26,8 artışla 800 milyon dolara ulaştı. 2022 yılı temmuz ayında inşaat malzemeleri ithalatı miktar olarak önceki aylara göre gerileyerek 275 bin 903 ton seviyesinde gerçekleşti. Ortalama ithalat birim fiyatı ise 2,90 dolar/kg oldu. 

İhracatta birim fiyatlar arttı, miktar düştü

2022 yılı temmuz ayında inşaat malzemeleri ihracat performansı alt sektörler itibarıyla geçen yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında farklı gelişmeler gösterdi. Sekiz alt ürün grubunda da değer olarak birim fiyatlardan kaynaklı artış kaydedildi. Miktar olarak ise düşüşler görüldü. 

Sekiz alt ürün grubunun altısında ortalama ihracat birim fiyatları geçen yılın temmuz ayına göre yükseldi. Küresel emtia ve nihai ürün fiyatları gerileme eğiliminde olmasına rağmen geçen yıl yaz dönemi fiyatlarının üzerinde bulunuyor. 

Temmuz ayında demir çelik ürünlerin ortalama ihracat birim fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 22, mineral, taş ve toprak ürünlerin ise yüzde 23,3 arttı. Metal bazlı ürünlerin ortalama ihracat birim fiyatı yüzde 24,2 yükselirken, prefabrik ürünlerde yüzde 15,5, ağaç ve ahşap ürünlerinde yüzde 25,3 arttı. 

Bu dönemde sekiz alt ürün grubunun beşinde ihracat miktar olarak geçen yılın üzerinde gerçekleşti. Üç alt sektörde ise düşüş yaşandı. Miktar olarak düşüşlerde geçen yılın yüksek artışlarının baz etkileri görülmeye başlandı.

Temmuz ayında miktar olarak ihracat artışları kimyasal bazlı ürünlerde yüzde 15,8, yalıtım malzemelerinde ise yüzde 12,9 oldu. Demir çelik ürünleri ihracatı miktar olarak yüzde 16,6, mineral, taş ve toprak ürünlerin ihracatı yüzde 10 ve metal bazlı ürünlerin ihracatı yüzde 11,6 azaldı. 

Sekiz alt ürün grubunun tamamında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre değer olarak yükselirken farklı artışlar gerçekleşti. Artış oranı ağaç ve ahşap ürünlerinde yüzde 26,7, prefabrik yapılarda yüzde 18,9, mineral ürünlerde yüzde 10,4 olurken, demir çelik ürünlerinde yüzde 1,5 seviyesinde kaldı. 

Türkiye’nin sanayi ihracat performansı temmuz ayında yavaşladı

Temmuz ayında çalışma gün sayısının azalması ve pazarlardaki yavaşlama sanayi ihracatında da durağanlaşmaya yol açtı. Bu dönemde sanayi ürünleri ihracatı değer olarak 13,63 milyar dolara inerken, ocak ayı sonrası en düşük ihracat olarak kaydedildi.

Rusya-Ukrayna savaşının pazarlardaki etkileriyle birlikte ihracat miktar olarak da düştü. 2022 yılı temmuz ayında Türkiye toplam sanayi ürünleri ihracatı miktar olarak 8,26 milyon tona gerileyerek ocak ayı sonrası en düşük seviyesine geldi.

2022 yılı temmuz ayında ortalama ihracat birim fiyatları küresel fiyat düşüşlerine rağmen sınırlı ölçüde arttı. Sanayi malı ihracatında ortalama birim fiyatları 2021 yılı temmuz ayında 1,46 dolar/kg iken 2022 yılı temmuz ayında 1,65 dolar/kg’a çıktı.

Yüksek ihracat birim fiyatlarının ihracata katkısı sürerken, önümüzdeki aylarda bu etkinin azalması bekleniyor. Savaşın yukarı ittiği fiyatlar resesyon endişeleri ile temmuz ayından itibaren gerileme sinyalleri veriyor.

İnşaat malzemeleri sanayi dışındaki sanayilerin toplam ihracatı değer olarak 2022 yılı temmuz ayında önceki aya göre gerileyerek 11,15 milyar dolar oldu. İhracat miktar olarak da düştü. 

İnşaat malzemeleri sanayi dışındaki sanayilerin ortalama ihracat birim fiyatı geçen yıl temmuz ayında 2,83 dolar/kg iken bu yıl 2,99 dolar/kg seviyesine çıktı. 

Türkiye’nin sanayi mallarına yönelik ilave talebi yeni yılın ilk yarısında yüksek gerçekleşirken, hem Rusya-Ukrayna savaşının pazarlarda artan etkileri hem de resesyon endişeleri ile yılın ikinci yarısında sanayi ihracatındaki artışın yavaşlaması bekleniyor.